- Մեսրոպ Մաշտոցը և հայ գրերի գյուտը։ Հայ գրերի գյուտի նախապայմանները
- Փավստոս Բուզանդ. աշխատությունը, «Արշակ և Շապուհ» հատվածը
- Մովսես Խորենացի
- «Հայկ և Բել» առասպել
- «Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ» առասպել
- «Արտաշես և Սաթենիկ» առասպել
- «Արտաշես և Արտավազդ» առասպել
- «Սասունցի Դավիթ» էպոս
- «Սասունցի Դավիթ» էպոսի և Հովհաննես Թումանյանի համանուն պոեմի համեմատական բնութագիրը
- Գրիգոր Նարեկացի
- Նահապետ Քուչակ։ Հայրեններ
- Սայաթ-Նովա
- Խաչատուր Աբովյան։ «Վերք Հայաստանի» վեպի «Հառաջաբանը»
- Պետրոս Դուրյան։
- Եղիշե Չարենց
- Մուրացանի «Հասարակաց որդեգիրը» պատմվածքը
- Շիրվանզադեի «Արտիստը» պատմվածքը
- Հովհաննես Թումանյան
- Հովհաննես Թումանյանի «Փարվանա» բալլադը
- Հովհաննես Թումանյանի «Թմկաբերդի առումը» պոեմը
- Հովհաննես Թումանյանի քառյակները
- Ավետիք Իսահակյան. «Սաադիի վերջին գարունը
- Ավետիք Իսահակյան
- Նար-Դոսի «Ես և նա» պատմվածքը
- Գրիգոր Զոհրապի «Այրին» նովելը
- Միսաք Մեծարենց
- Վահան Տերյան
- Եղիշե Չարենց
- Դանիել Վարուժան
- Դերենիկ Դեմիրճյանի «Ավելորդը» պատմվածքը
- Ակսել Բակունցի «Սպիտակ ձին» պատմվածքը
- Պարույր Սևակ
- Հովհաննես Շիրազ
- Համո Սահյան
- Հրանտ Մաթևոսյան. «Կանաչ դաշտը» պատմվածքը
- Վիլյամ Սարոյան. «Իմ սիրտը լեռներում է
Հարցերի և առաջադրանքների շտեմարան
Հարցեր և առաջադրանքներ
(ըստ Հակոբ Օշականի «Գրականության դասագրքի» )
- Թեման
• Ներկայացրեք գործողության տեղը, թելադրանքը, նկարագրությունը, գործողությունները:
• Ի՞նչ գիտեք ներկայացված ժամանակի մասին:
• Հիմնավորեք վերնագիրը, նրա թելադրանքր:
• Ինչի՞ մասին է ստեղծագործությունը:
• Ներկայացրեք արտաքին և ներքին աշխարհները:
2. Գաղափար
• Արդարացրե՛ք ստեղծագործության մեջ արտահայտված գաղափարը:
• Կարո՞ղ եք ստեղծագործությունից ապրելու մի ձև մտապատկերել:
• Բացատրեք բառակապակցությունր, տողը, տունը, բանաստեղծությունը:
• Խորհրդին ի՞նչ է ավելացնում տվյալ տողը։
• Առանձնացրեք հիմնական և երկրորդական գաղափարները։ Որտե՞ղ է խտանում խորհուրդը։
• Բանաստեղծության մեջ փնտրեք տվյալ գաղափարների արտահայտությունը։
• Ինչպե՞ս կփոխվի ստեղծագործությունը, եթե նրա մեջ գաղափարի հետ կապված մի տարր փոխվի։
3. Հերոսներ
• Ներկայացրեք հերոսին իբրև ընդհանրացում։
• Ներկայացրեք հերոսի տարիքը, դեմքը (կա՞, կարելի՞ է դուրս բերել բանաստեսծոիթյունից):
• Հերոսը իրակա՞ն է, թե՞ երևակայական:
• Ցույց տվեք քնարական հերոսի և բանաստեղծի հարաբերաթյունը:
4. Պատկեր, պատկերավորման միջոցներ
• Տվյալ պատկերի կարիքը կա՞։
• Վերլուծեք տողը` բանալով յուրաքանչյուր մակդիր:
• Ինչքանո՞վ է պատկերը հարազատ թեմային, գաղափարին։
• Ինչո՞վ է պայմանավորված տվյալ բառի գործածումը։
• Վերլուծեք բառը, հակադրությունը, համեմատությունը, մակդիրը, փոխաբերությունը ։
• Առանձնացրեք նկարագրության, գույնի, ձայնի, թռիչքի տարրերը։
• Տվյալ բառերը ասելիք ունե՞ն, թե՞ ինքնանպատակ են։
• Ցույց տվեք` որտե՞ղ իրականություն կա, որտե՞ղ է երևակայությունը թելադրում:
• Գտեք տողեր, որոնք զգացում կամ խոհ լինելուց առաջ ուղղակի բառեր են թվում։
• Բացատրեք տրված պատկերը։ Փորձեք հանել այդ պատկերը։ Ցույց տվեք կորուստը կամ ձեռքբերումը:
• Ընդլայնեք տրված պատկերը։
• Նկարեք, նկարագրեք պահը։
• Ձևավորեք բանաստեղծությունը, երաժշտություն ընտրեք։
5. Ոճ
• Տվյալ պատկերների օգտագործումը ունի՞ բացատրություն:
• Ո՞ րն է այս բանաստեղծության տիրական արժանիքը։
• Այսօր կարելի՞ է նման բան գրել՝ առանց ծիծաղելի երևալու վախի։
• Այս բառակապակցություններն որչափո՞ վ են մաս կազմում …. սերնդի հոգեբանության։
• Նկարագրե՛ք հեղինակի դեմքը։
• Համեմատեք հաջողված մասը չհաջողվածի հետ։
• Հանել ստեղծագործությունից … (օր. հայկական) գիծը։
6. Լեզու, տաղաչափություն, կշռույթ
• Ի՞ նչ լեզվական դիտողություններ կարող եք անել։
• Հանգավորո՞ ւմը օգնո ւմ է:
• Բանաստեղծությունը դարձրեք արձակ։
• Ի՞ նչ զգացամ եք ունենում բարձրաձայն կարդալիս։
• Ի՞ նչ զգացողություն եք ունենում մտքի մեջ՝ կարդալով տվյալ տողը, քառատողը, պատկերը…:
• Համեմատեք տողերը, տները, տարբեր բանաստեղծություններ, իբրև խիտ պատկեր, իբրև իրականություն…:
Վերլուծություն (հատակագիծ)
Ա
• Մատենագրական տեղեկություններ
• Գրվածքի տեսակը` ոճը
• Նմանություններ և տարբերություններ
• Ոճի առավելությունները
• Այս ոճը իր ժամանակի մեջ
• Գործի արժեքը, մեծությունը
Բ
• Ստեղծագործության մասերը
• Հիմնական գաղափարը
• Երկրորդական գաղափարները(գաղափար, մտածում և այլն)
Գ
• Իրապաշտությունը ստեղծագործության մեջ
• Երևակայության աստիճանը
• Վիճակների ամփոփ, սակայն թելադրող շրջագիծը
Դ
• Փոխաբերություններ
• Կշռույթ
• Լեզվական դիտողություններ
Գրավոր և բանավոր խոսքին ուղղված հանձնարարականներ
• Ընտրեք ասելիքի անկեղծ, պարզ և թեթև ձև:
• Զգուշացեք մանրամասն նկարագրությունից, ավելորդ բառերից, մանավանդ հասարակ ածականների կիրառումից;
• Զերծ մնացեք կաղապարված խոսքից:
• Զգուշացեք խոսքի խճողումներից»
• Գրելիս հաշվի առեք տեղը, պահը, ձեր մտածումները, տրամադրությունը, արտաքին շրջապատի ազդեցությունները:
Reblogged this on Հայոց լեզու և գրականություն.